جرم آدم ربایی

آدم ربایی چیست؟

آدم ربایی، معادل واژه های (kidnapping، abduction) در زبان انگلیسی و واژه (enlevement) در زبان فرانسه و واژه (اختطاف) در زبان عربی می باشد که در برخی موارد، برای مطلق آدم ربایی و در برخی موارد، برای ربودن دختر به منظور عمل نامشروع به کار می رود و تعریفهای زیر برای این واژه ها بیان شده است:
انتقال یک یا چند شخص از مکانی به مکان دیگر برخلاف اراده آنان، که ممکن است از راه خدعه یا فریفتن یا با زور انجام گیرد.
انتقال یک شخص بدون رضایت او از محلی به محل دیگر به وسیله زور، تهدید یا فریفتن.
آدم ربایی به معنای سلب آزادی تن است؛ بنابراین ابتدا باید معنای آزادی تن را دانست. آزادی تن چنین تعریف شده است : «آزادی بدنی هر فرد بطوری که بتواند از هر نقطه کشور به نقطه دیگر آن، مسافرت نموده یا نقل مکان دهد یا از کشور خود خارج شده و به آن مراجعت نماید و از توقیف بدون جهت محفوظ و مصون باشد. نتیجه این آزادی، لغو بردگی و شبه بردگی، لغو بیگاری، منع توقیف و حبس بدون مجوز اشخاص است.» بنابراین آدم ربایی به معنای سلب آزادی تن دیگری بدون رضایت او و با قصد نامشروع، از راه جابجائی از محلی به محل دیگر می باشد.

آدم ربایی از جمله جرم های مرکب است که به ان حبس دروغین نیز گفته می شود. اغلب دم ربایی ها با زور همراه اند. این جمله بدین معناست که مجرم از اسلحه (سرد و یا گرم) برای ترساندن انسان استفاده می کند تا بدین طریق فرد را سوار ماشین کرده و بدزدد. زمانی هم ادم ربایی با فریب دادن صورت می گیرد مانند این که فرد تصور می کند خودرویی که سوار می شود تاکسی است .

وقتی سخن از ادم ربایی به میان می آید همه ما به این فکر می افتیم که مجرم در قبال ازادی فرد پولی را درخواست می کند درخواست پول عموما از طرف مجرم مطرح می شود. در جریان آدم ربایی اگر به فرد اسیبی وارد شود مجازات فرد آدم ربا افزایش خواهد یافت. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تعریف این جرم به این لینک مراجعه کنید.

 مجازات جرم آدم‌ربایی

طبق ماده 621 کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی، مجازات جرم آدم‌ربایی ساده، حبس از 5 تا 15 سال است و در صورتی که سن مجنی‌علیه کمتر از 15 سال یا ربودن با استفاده از وسیله نقلیه باشد یا به مجنی‌علیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود، مرتکب به حداکثر مجازات یعنی 15 سال حبس محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌شود.

اثبات و تحقق جرم آدم ربایی

اثبات جرم آدم ربایی از طریق تحقق عناصر تشکیل دهنده جرم صورت می گیرد که در زیر به آن اشاره می کنیم :

عنصر قانونی

قانون‌گذار در ماده 621 و631 قانون مجازات اسلامی و ماده واحده قانون تشدید مجازات رانندگان متخلف مصوب 1335عمل آدم ربایی را جرم انگاری کرده است و ماده 621 قانون مجازات اسلامی تاکید می‌کند هرکس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصا” یا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج سال تا پانزده سال محکوم خواهد شد. همچنین ماده 631 قانون مجازات اسلامی در مورد نوزادربایی، مخفی یا تعویض کردن اطفال اين گونهمي گويد كه هر کس طفلی را که تازه متولد شده است بربايد یا مخفی کند یا او را به جای طفل دیگری یا متعلق به زن دیگری غیر از مادر طفل قلمداد نماید به شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.

عنصر مادی

عمل ربودن افراد به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر عنصر مادی جرم آدم ربایی محسوب می‌شود، یعنی ربودن شخص عبارت از منتقل کردن او از جایی به جای دیگر بدون رضای او است بنابراین جابه جایی و تغییر مکان مفهوم اصلی « ربودن » است . در ماده 631 قانون مجازات اسلامی عمل ربودن و مخفی کردن طفل و تعویض کردن اطفال عنصر مادی این جرم تلقی می شود.

عنصر معنوی

جرم آدم‌ ربایی در صورتی محقق می‌شود که علاوه بر عنصر قانونی و مادی،عنصر روانی و معنوی را دارا باشد یعنی شخص باید سوء نیت و قصد مجرمانه برای ارتکاب جرم را داشته باشد و در غیر اینصورت جرم فوق محقق نخواهد شد و انگیزه مرتکب جرم در عدم مسئولیت او بی‌تاثیر خوهد بود و مرتکب با هر انگیزه‌ای اعم از مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر مرتکب آدم‌ ربایی شود مجازات خواهد شد كه البته وجود انگیزه شرافتمندانه می‌تواند یکی از جهات مخففه موضوع ماده 22 قانون مجازات اسلامی باشد و قاضی دادگاه میزان مجازات را تخفیف دهد.

شروع به آدم ربایی

قانونگذار شروع به آدم ربایی را جرم دانسته است و در تبصره ماده 621 قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد : « مجازات شروع به ربودن سه تا 5 سال حبس است.» مهمترین مسئله در مورد شروع به جرم ( ربودن ) وجود دارد ، تشخیص عملیات شروع به جرم از عملیات مقدماتی است . بنابراین برای تشخیص لحظه شروع به جرم بین موارد مختلف ، تفاوت گذاشت . مثلا هرگاه دیگری را به زور سوار اتومبیل نماید و قصد ربودن وی را داشته باشد شروع به ربودن نموده است.

اما اگر کسی به عنوان مسافر سوار اتومبیل نماید و تا مدتی در مسیر مورد نظر مسافر حرکت نماید و ناگهان از مسیر مورد نظر، منحرف شود شروع به جرم از لحظه ی سوار کردن مسافر نخواهد بود، بلکه از لحظه خارج شدن از مسیر طبیعی، شروع به جرم محقق است. بدیهی است اگر مجنی علیه به طور کامل و بدون هیچ گونه مانعی تحت اراده و سلطه کامل ربا قرار گیرد، جرم آدم ربایی به نحو تام صورت گرفته است. پس اگر شخصی به صد ربودن فرد دیگر او را به عنف داخل ماشین کند و در حالی که می خواهد حرکت کند ، بر اثر داد و فریاد فرد رباینده دستگیر شود ، عمل وی شروع به آدم ربایی است.

مشارکت در جرم آدم ربایی

مشارکت در جرم طبق ماده 125: «هر کس با شخص یا اشخاص دیگر درعملیات اجرایی جرمی مشارکت کند و جرم، مستند به رفتار همه آنها باشد خواه رفتار هر یک به تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد خواه نباشد و خواه اثر کار آنان مساوی باشد خواه متفاوت، شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل آن جرم است. مجازات شریک جرم آدم ربایی، که به هر صورت از طریق تهیه شرایط و وسایل مورد نیاز به کمک مجرم آمده باشد، طبق ماده ۷۲۶ قانون مجازات اسلامی، به حداقل جزای در نظر گرفته شده برای اصل جرم، که ۵ سال برای آدم ربایی و ۶ ماه برای نوزاد ربایی است محکوم می شود.

معاونت در جرم آدم ربایی

هرگاه کسی با علم و عمده وسایل ارتکاب جرم آدم‌ ربایی و نوزاد ربایی را تهیه کند و یا افراد را به ارتکاب جرم فوق تحریک یا ترغیب یا تهدید یا تطمیع نماید و یا به هر طریق دیگر وقوع جرم را تسهیل کند به استناد ماده 43 قانون مجازات اسلامی معاون در جرم شناخته شده و مجازات معاون طبق ماده 726 قانون مجازات اسلامی حداقل مجازات مقرر در قانون برای همان جرم می‌باشد که در مورد جرم آدم ربایی پنج سال و نوزادربایی شش ماه حبس پیش‌بینی شده است.

اگر می خواهید اطلاعاتی درباره گروگان گیری نیز به دست آورید به این لینک مراجعه کنید.

قوانین آدم ربایی

قوانین مربوط به آدم ربایی هر کسی که با حیله و فریب و یا زور فرد دیگری را برباید و یا او را پنهان کند به حبس درجه که از دو تا پنج سال است مجازات خواهد شد. این میزان می تواند کاهش پیدا کند. اگر ادم ربا  قبل از دستگیر شدن و با اختیار خود ،فرد را به همان محلی که از ان جا دزدیده و یا منزل یکی از نزدیکان برساند در این صورت حبس جرم کاهش پیدا کرده و فرد را به یک الی شش ماه حبس محکوم خواهند شد.

هر کسی که با حیله ،فریب و یا زور و یا به هر صورت دیگری دختری را برای ازدواج برباید و یا مخفی کند به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهد شد .این مجازات نیز می تواند کاهش پیدا کند اگر شخص قبل از دستگیری و با اختیار خود (بدون این که مرتکب عمل منافی عفتی شده باشد) اورا به منزل یکی از نزدیکان برساند در این صورت جرم او کاهش پیدا کرده و فرد به یازده روز تا دوماه حبس محکوم خواهند شد.

اگر سن فردی که ربوده شده از 15 سال بیش تر باشد اما هنوز به سن قانونی 18 سال تمام نرسیده باشد فرد مجرم که مرتکب جرم ام ربایی شده است به سه ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد.

در گذشته این قانون برای شدت دادن به  مجازات آدم ربایی با وسیله نقلیه وجود داشت امان امروزه به ماده 61 قانون انتقال یافته است و این قانون منسوخ شده است طبق قانون قبلی :هر راننده ای اعم از آنکه شغل او رانندگی باشد یا نباشد، شخصا ویا با شرکت دیگری به قصد قتل یا سرقت اموال یا هتک ناموس، مرتکب ربودن شخص یا اشخاصی که در آن وسیله نقلیه است، بشود، در صورت وقوع قتل، محکوم به اعدام است و دادرسان، حق ندارند مجازات را حتی یک درجه تخفیف دهند و در صورت وقوع سرقت و یا هتک ناموس به عنف به حبس دائم و در صورت شروع به قتل یا شروع به سرقت و یا شروع به هتک ناموس به عنف به حبس جنایی درجه یک از پنج تا پانزده سال مجازات محکوم خواهد شد.

اگر شخصی برای گرفتن پول ،گرفتن انتقام و یا هر انگیزه دیگری با فریب ،تهدید ،زور فردی را برباید و یا مخفی کند به دو تا ده سال حبس محکوم خواهد شد.

در ماده 621 قانون مجازات اسلامی امده است که اگر سن فردی که دزدیده شده به سن 15 سال کامل نرسیده باشد مجرم به سه تا پانزده سال حبس محکوم خواهد شد.هم چنین اگر سن فردی که دزدیده می شود از پانزده سال کم تر باشد و در جرم ادم ربایی فوت شود و یا هر اسیب جسمی و روحی را ببیند که اسیب های روحی شامل زوال عقل و اسب های جسمی شامل از دست دادن یکی از عضوهای بدن باشد مجازات مجرم مرگ خواهد بود. مطلب دیگری با عنوان تهدید را در همین سایت مطالعه نمایید.

اگر فردی که دزدیده می شود سن بالاتر از 15 سال داشته باشد و به واسطه ادم ربایی هرگونه صدمه جسمی و یا روحی به او وارد شود مجرم به سه تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد.

شخصی که عمل ادم ربایی را توسط شخص دیگری انجام دهد مجازات او همانند موارد قبل است.

اگر مجرم قبل از دستگیری فرد را به نزدیکان و یا پلیس تحویل دهد در واقع تسیلم شده و دادگاه در مجازات او دو درجه تخفیف قائل خواهد شد.

هرگاه شخصی که عمل ادم ربایی را انجام داده است دستگیر شوند و قبل از صدور حکم اصلی فرد ربوده شده را تحویل دهد و یا محل اختفای او را فاش کند دادگاه تنها خواهد توانست یک درجه در مجازات او تخفیف دهند.

از جرم های شبیه به ادم ربایی می توان به طفلی اشاره کرد که در هنگام تولد دزدیده می شود و یا مخفی شود و یا هنگام تولد با طفل دیگری جابه جا شود مجرم از شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهند شدو باید جزای نقدی برابر صدهزار تا پانصد هزار ریال را نیز پرداخت کند.

در ماده 625 قانون اساسی نیز جرمی شبیه به مخفی کردن بیان شده است که بیان می دارد:هر کس بدون رعایت نظامات مربوط به دفن اموات، جنازه ای را دفن کند یا سبب دفن آن شود یا آن را مخفی نماید، به جزای نقدی از یکصد هزار تا یک میلیون ریال محکوم خواهد شد.

در ماده 636 قانون اساسی نیز درباره مخفی کردن جسد مقتول صحبت می کند و بیان می دارد:هر کس جسد مقتولی را با علم به قتل، مخفی کند یا قبل از این که به اشخاصی که قانونا مأمور کشف و تعقیب جرایم هستند خبر دهد آن را دفن نماید، به حبس از سه ماه و یک روز تا یک سال محکوم خواهد شد.

لینک مطلب انواع جرم ومجازات های آن را در این لینک مطالعه کنید.

مختصات جرم آدم‌ ربایی

 جرم آدم‌ ربایی از جرایم آنی به شمار می‌رود. در تعریف جرم آنی باید گفت هنگامی که عنصر مادی جرم در یک لحظه واقع شود، جرم آنی به وقوع پیوسته است. مانند قتل، سرقت، ازدواج مجدد بـدون اجازه دادگاه در شرایطی که قانوناً جـرم تلقی شود (به این دلیل که در لحظه انعقاد عقد، نکاح دوم تحقق می‌یابد)، ساخت خانه بدون مجوز قانونی (که با کار گذاشتن اولین سنگ بنا واقع می‌شود) یا نصب آگهی در محل‌های ممنوع با ضمانت اجرای کیفری.

• مقیّد به نتیجه است.
• از جرایم غیر قابل گذشت محسوب می‌شود.
• مجازات این جرم غیر قابل تعلیق است.

چه عواملی باعث تشدید مجازات آدم ربایان می شود؟

1. سن فردی که دزدیده می شود کم تر از 15 سال باشد.
2. ادم ربایی با وسیله نقلیه صورت گیرد.این وسیله نقلیه شامل هرنوع وسایل نقلیه می شود حتی دوچرخه هم مشمول این قانون می شود.
3. آسیب وارد کردن جسمی و روحی به فرد در حین ادم ربایی از مواردی است که باعث تشدید در جرم می شود.
4. وارد کردن اسیب های حیثیتی به شخصی که ربوده شده است.