بررسی جایگاه نامزدی

از مراحل اولیه در امر ازدواج نامزدی است که روان شناسان برای آن اهمیت بسیار زیادی را قائل می شوند. این دوران می تواند به زوجین کمک کند تا با اخلاق و روحیات یک دیگر بیش تر آشنا شوند  و بعدها زندگی پایدارتری را داشته باشند . به همین دلیل اغلب این دوره به دوره شناخت معروف است . این دوران اگر بتواند به درستی پیش برود می تواند تاثیر بسیار زیادی را در زندگی و آینده افراد داشته باشد .

به صورت کلی نامزدی حقوقی را که ازدواج برای فرد دارد به همراه نمی آورد . در این دوران زوجین مجاز به داشتن رابطه جنسی از نظر عرف نخواهند بود و مرد هم تعهدی را برای پرداخت کردن مهریه در این میان نخواهد داشت . برای نفقه نیز همین قانون وجود دارد. پس به صورت کلی نامزدی تنها وعده ازدواج است وحقوقی را برای طرفین به بار نخواهد داشت.

البته این بدان معنی نخواهد بود که در دوران نامزدی هرکدام از طرفین می تواند بدون داشتن دلیل خاصی نامزدی را به هم بزند و به صورت کلی از این کار سواستفاده کند و بدین وسیله به طرف مقابل ضرر وارد کند. در این میان اگر شخصی به قصد سواستفاده چنین کاری را انجام دهد و درنتیجه به فرد مقابل ضرر و زیانی وارد کند این ضرر را می تواند به اثبات برساند واز فرد در این باره شکایت کند.

تشخیص این موضوع که آیا این نامزدی تنها برای سواستفاده بوده است و خسارت های زیادی را به فرد وارد کرده است برعده طرفین نخواهد بود و قاضی باید این موارد را تشخیص دهد. البته توجه به این نکته ضروری است که اثبات کردن این موضوع در نامزدی که به فرد در این جریان خسارت وارد شده است بسیار سخت است و دادگاه نیز در این باره به سختی حکمی را خواهد داد.

تفاوت های عرفی و حقوق نامزدی

برای این که مقوله نامزدی را بهتر درک کنید بیایید این موضوع را از دو منظر حقوقی و عرفی بررسی کنیم . در زمان عرف زن و مردی که بین آن ها برای محرمیت صیغه ای جاری شده است تا زمانی که با هم زیر یک سقف نرفته اند به اصطلاح عرفی با هم نامزدند . و اما از نظر حقوقی تنها با جاری شدن صیغه محرمیت این دو نفر زن و شهر خواهند بود و قوانین خاص نکاح درباره آن ها صدق خواهد کرد.

به صورت کلی در قوانین مدنی نامزدی قراری است که طرفین برای ازدواج بین هم می گذارند. پس چون تنها یک قرار است می توانند هر کدام از طرفین به راحتی این قرار را به هم بزنند و نیازی نخواهد بود در این باره به تعهدی نیز عمل کنند . این جدایی که نامزدی صورت می گیرد نیازی به صیغه طلاق هم نخواهد داشت.

ماهیت نامزدی

اگر رابطه ای که بین زن و شوهر وجود دارد دون مشکل شرعی باشد و براساس قوانین باشد این موضوع که آیا در خواستگاری برای فرد تعهدی در این باره ایجاد شده است یا خیر باید مورد بررسی قرار بگیرد . به صورت کلی نامزدی برای هیچ کدام از طرفین تعهدی را به همراه نمی آورد و تا وقتی که بین طرفین عقدی صورت نگرفته باشد هرکدام از آن ها به راحتی می توانند این نامزدی را بهم بزنند. قانون گذار در این باره توجه خاصی به خانواده و هم چنین ازدواج دارد که به طرفین هیچ فشاری وارد نمی کند تا از روی اجبار تصمیم گیری کند و بعدها مشکلات بسیار بیش تری در این زمینه ایجاد شود . هر کدام از طرفین می تواند با اراده خود این موضوع را از هم بزند.

بعد از به هم خوردن نامزدی باید چه مواردی بررسی شود ؟

اگر نامزدی به هم بخورد باید تکلیف بعضی از موارد در این میان مشخص شود که در زیر به آن ها اشاره می کنیم :

مهریه

اگر در دوران نامزدی همه و یا قسمتی از مهریه پرداخت شده باشد و این رابطه تنها برای آشنایی بوده باشد می توان این مهریه را پس گرفت و اما اگر بین دو طرف صیغه محرمیت جاری شده باشد قوانین نکاح مشخص می کند که این مهریه پس داده خواهد شد یا خیر. درنهایت نیز بنا بر رابطه ای که بین زوجین  در دوران نامزدی وجود داشته است تعیین خواهند شد .

خسارت های معنوی

دراین دوران معمولا هدیه های بسیار زیادی بین طرفین رد و بدل می شود بعد از پایان یافتن این دوران تکلیف این هدیه ها نیز باید معین شود . در این جا این هدیه ها به دو دسته مصرف شدنی ها مانند خوراکی ها و ماندگار مانند جواهرات و یا پارچه تقسیم می شوند. به صورت کلی در مورد هدیه های مصرف شدنی نمی توان کاری کرد زیرا اصل آن ها از بین رفته است و حتی نمی توان قیمت آن ها را نیز دریافت کرد . برای مثال اگر در این دوران برای زن گلی خریداری شده باشد نمی توان قیمت آن را درخواست کرد .

درمورد هدیه هایی که با وجود استفاده کردن باز هم باقی مانده اند فرد هدیه گیرنده باید عین این اموال را برگرداند . حال اگر این هدیه ها موجود نباشد علت از دست رفتن آن ها باید بررسی شود . برای مثال اگر هدیه گیرنده کوتاهی کرده باشد و این موارد از بین رفته باشند باید قیمت آن ها داده شود .اگر به علت آتش سوزی و یا علتی که خارج از اراده هدیه گیرنده باشد نمی توان همان قیمت آن را نیز دریافت کرد . البته قانون در مورد به هم خوردن نامزدی به دلیل فوت کردن یکمی از طرفین بیان کرده است که هدایا قابل پس گرفتن نیستند.

عکس ها وهزینه جشن

برای عکس هایی که در این میان رد و بدل شده اند نیز حکم تفکیک داده شده است . عکس ها درواقع مانند هدیه ها هستند و باید طرفین آن ها را رد و بدل کنند . اگر نامه ای نیز در این بین نوشته شده است باید به نویسنده آن برگردانده شود . حال اگر این نامه ها برگردانده نشود و فرد مقابل قصد استفاده سو از آن ها را داشته باشد نویسنده می تواند از فرد مقابل شکایت کند.

اگر برای این نامزدی هزینه هایی هم شده است با به هم خوردن آن می تواند در میان هزنیه های نامزدی قرار بگیرد.