جرائم پزشکی

مراجع صالح به رسیدگی جرایم پزشکی

درصورتیکه بیمار نسبت به درمان و خدمات اداری و قصور پزشکی و هر مسئله ای که با روند درمانی وی مربوط می باشد شکایتی داشته باشد باید به مراجع قانونی زیر مراجعه کند:

۱. دادگاه های عمومی

در این دادگاهها میتوان از جنبه جزایی و یا حقوقی نسبت به عملی که پزشک مرتکب آن شده است رسیدگی  کرد.به عبارت دیگر هر عملی که در قوانین مدنی و یا جزایی کشور قابلیت پیگیری قضایی داشته باشد در صلاحیت این دادگاهها است. با این وجود از آنجا که اقدامات پزشکی از مسایل تخصصی محسوب می شود که نیاز به نظرات کارشناسانه دارد قوه قضاییه اقدام به تخصیص یک دادسرا ی ویژه به جرائم پزشکی و دارویی نموده است. همنطور که خواندید قصور پزشکی نوعی جرم تلقی می شود پس برای آشنایی بیشتر با انواع جرایم و مجازات های آن این لینک را کلیک کنید.

• الف) دادسرای جرایم پزشکی

شهرهای بزرگ دادسراهای مختلفی دارند که بعضی از انها به امور ویژه اختصاص یافته اند .از آن جمله دادسرای ویژه رسیدگی به جرائم پزشکی است که مردم می توانند برای رسیدگی به مشکلات و پرونده‌های قضایی خود در رابطه با قصور و تخلفات پزشکی در هر سطحی به آنجا مراجعه کنند.

روند رسیدگی به پرونده‌های مطرح شده در این دادسرا بدین شکل است که پس از طرح و ارجاع موضوع به کمیسیون‌های پزشکی، پرونده مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورتی که قصور کادر درمانی تشخیص داده شود، مراتب قصور به شعبه رسیدگی ‌کننده ارسال و به دنبال آن پزشک و تیم پزشکی برای ادای توضیحات احضار می‌شوند.و در نهایت دادسرا  یا قانع می شود که قصوری رخ نداده است و قرار منع یا موقوفی تعقیب صادر می کند و یا اینکه ادعای شاکی را نزدیک به واقع می بیند و با صدور کیفر خواست پرونده را به دادگاه ارسال می کند. و دادگاه عمومی جزایی نیز بر اساس محتویات پرونده،نظریه کارشناس و دفاعیات هردو طرف اقدام به صدور رای می نماید.

• ب) شورای حل اختلاف (ویژه امور بهداشت)

در بسیاری از استان ها شوراهای حل اختلاف ویژه رسیدگی به امور بهداشتی و جرایم پزشکی شروع به فعالیت نمودند.

اعضای شوراهای ویژه از میان کارشناسان و متخصصان صاحب صلاحیت در رشته های مرتبط پزشکی با تایید و معرفی سازمان نظام پزشکی و با رعایت آئین نامه اجرائی ماده ۱۳۴ قانون برنامه چهارم توسعه برای مدت ۳ سال انتخاب شده و علاوه بر شرایط عمومی باید فاقد محکومیت کیفری یا انتظامی باشند.

رسیدگی و حل و فصل اختلافات اعضای جامعه پزشکی با یکدیگر و همچنین اختلافات جامعه پزشکی با سایر اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی در صورتیکه مبلغ خواسته یا محکوم به کمتر از ۵ میلیون تومان باشد و یا در صورتیکه هر دوطرف در خصوص ارجاع پرونده به شورا توافق داشته باشند ،در صلاحیت شورای حل اختلاف است.

در عمل عمده پرونده های مرتبط با دندانپزشکی و یا پرونده هایی که پیش بینی می شود دیه ای که متهم به آن محکوم خواهد شد کمتر از ۵ میلیون تومان است به شورای حل اختلاف جهت رسیدگی ارجاع داده می شود.

۲. دادگاه انقلاب

موارد زیر در رابطه با جرایم پزشکی در صلاحیت دادگاه انقلاب قرار دارد:

• واگذاری و اداره موسسه پزشکی به غیر بدون مجوز
• دخالت در امور پزشکی و دارویی
• خودداری از ارائه خدمات پزشکی

و…

۳. سازمان نظام پزشکی

این سازمان بر اساس آیین نامه رسیدگی دادسراها و هیأ ت های انتظامی سازمان نظام پزشکی مصوب ۱۳۸۴ به شکایات ناشی از تخلفات شاغلان حرفه پزشکی در موارد زیر رسیدگی می کند:

• اعلام تخلف از مراجع قضایی و اداری
• اعلام تخلف از طرف هیات مدیره ،شورایعالی و ریاست سازمان
• شکایت وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی
• شکایت شاکی ذینفع یا سرپرست یا نماینده قانونی
• تخلفات مشهود که به اطلاع اعضای دادسرا و هیأت های انتظامی پزشکی رسیده است
• ارجاع از طرف هیأت های نخستین انتظامی نظام پزشکی

هیأت های انتظامی در رسیدگی به جرایم پزشکی

ساختار هیأت های انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی متشکل از قسمتهای زیر است:

• دادسرای انتظامی شهرستان
• هیأت بدوی انتظامی
• هیأت تجدیدنظر استان
• هیأت عالی انتظامی

به طور کلی ترکیب دادسراها متشکل از دادستان و چند نفر دادیار است که همگی از اعضای جامعه پزشکی بوده و باید به ترتیب حداقل ۷ و ۵ سال سابقه داشته و دارای حسن شهرت و عدم سوء سابقه انتظامی باشند. دادسراها، در اولین گام شکایات وارده را دریافت و ثبت کرده و مورد رسیدگی قرار می دهند و در صورت وارد دانستن شکایت، آن را جهت رسیدگی دقیق تر و صدور رای انتظامی مناسب، به هیات های نخستین انتظامی ارجاع می نمایند.

در خصوص شکایت در این مرجع باید دقت کرد که مرور زمان وجود دارد یعنی شاکی و مراجع ذی صلاح جهت اعلام تخلف حداکثر ظرف مدت یکسال از تاریخ وقوع تخلف یا به وجود آمدن عوارض می توانند به دادسرا شکایت کنند و پس از آن شکایتشان شنیده نخواهد شد.

۴. سازمان تعزیرات حکومتی

مهمترین تخلفات موضوع این سازمان عبارتند از:

• خودداری بیمارستانها و مراکز درمانی از پذیرش وارائه خدمات اولیه لازم به بیماران اورژانسی
• ایجادموسسه پزشکی غیر مجاز توسط افراد فاقد صلاحیت
• ایجاد موسسه پزشکی توسط متخصصین فاقد پروانه پزشکی

رسیدگی به این تخلفات در حیطه صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی است اما باید دقت کرد درصورتی که موسسه پزشکی توسط افرادی ایجاد شده باشد که تخصص لازم را دارند اما نسبت به کسب مجوزهای لازم اقدامی نکرده اند موضوع آن در صلاحیت دادسرای انتظامی سازمان نظام پزشکی قرار می گیرد و ربطی به سازمان تعزیرات حکومتی ندارد.