جلسه دادرسی

جلسه دادرسی و مسائل مربوط به آن

جلسه دادرسی و مسائل مربوط به آن ،در دادرسی اختصاری  همین که مدعی دادخواست خود را پیوست ها به دفتر دادگاه تقدیم نمود دفتر دادگاه مکلّف است، در صورتی که دادخواست کامل باشد یا پس از رفغ نقص به دستور دادگاه، روز و ساعت جلسه دادرسی را تعیین نماید.

معنی لغوی جلسه دادرسی نشستی است که در آن به دادخواهی دادخواه  رسیدگی می شود. چنانچه قاضی مرجع قضاوتی، با تعیین وقت و دعوت قبلی از اصحاب دعوا یا وکلای آن، حضور یافته تا به دعوا یا امری که خواهان مطرح نموده و یا به ادعّاها و ادلّه اصحاب دعوا رسیدگی شود، جلسه دادرسی تشکیل شده است.

جلسه دادرسی ممکن است در دادگاه یا خارج آن تشکیل شود، بنابراین جلسه تحقیق محلی و معاینه محل، جلسه دارسی محسوب است.

در حال حاضر جلسه دادرسی به دو صورت عادی و جلسه خارج از نوبت تقسیم می شود:

– جلسه دادرسی عادی :

منظور از جلسه دادرسی عادی جلسه ای است که برای رسیدگی یا ادامه رسیدگی  به دعوای خواهان، با تعیین وقت قبلی و دعوت اصحاب دعوا یا وکلای آنان تشکیل می شود، جلسه دادرسی عادی باید علی الاصول طبق دفتر اوقات دادگاه تعیین شود.

– جلسه دادرسی خارج از نوبت :

جلسه دادرسی خارج از نوبت جلسه ای است که بدون توجه به ترتیب دفتر اوقات دادگاه تعیین می شود و بنابراین نزدیک تر از وقتی است که دفتر اوقات تحمیل می نماید. در صورتی که خوانده به واسطه کمی مدت یا دلایل دیگر نتواند اسناد خود را حاضر کند حق دارد تاخیر را درخواست نماید، چنانچه دادگاه درخواست او را مقرون به صحت دانست با تعیین جلسه خارج از نوبت، نسبت به موضوع رسیدگی می نماید.

رسیدگی به دعاوی تصرف تابع تشریفات آیین دادرسی نبوده و خارج از نوبت به عمل می آید. اگر چه این ماده خارج از نوبت  بدون پیشوند جلسه می باشد اما به روشنی صریح در این معنی است که رسیدگی باید در جلسه دادرسی به عمل آید. نهایتا در تعیین وقت آن رعایت نوبت نمی گردد.

وقت جلسه دادرسی خارج از نوبت، اگر چه نزدیک تر از وقت عادی است، اما الزاما نزدیک ترین وقت نمی باشد. در هر مورد که تشکیل دادگاه و یا رسیدگی در وقت تعیین شده با مانعی مواجه شود، به دستور دادگاه باید نزدیک ترین وقت رسیدگی ممکن معین شود. در این صورت تمام حقوق و تکالیف اصحاب دعوا که مختص جلسه تشکیل نشده است به جلسه بعد موکول می گردد.

در صورتی که عدم تشکیل دادگاه منتسب به اصحاب دعوا نباشد وقت رسیدگی، به موجب تبصره ذیل ماده مزبور، حداکثر ظرف مدت دو ماه خواهد بود.

اجرای این تبصره در عمل می تواند با مشکلات زیادی مواجه شود. در حقیقت اجرای تبصره مزبور مستلزم این است که در دو ماده مورد اشاره در هّن، وقتی وجود داشته باشد که از پیش به پرونده معینی اختصاص نیافته باشد.

جلسه خارج از نوبت یا رسیدگی دادگاه در خارج از نوبت ممکن است، به منظور انجام دادرسی به مفهوم اخٌص کلمه و عند الاقتضاء صدور حکم باشد.

اما در رسیدگی خارج از نوبت، هم چنین می تواند نوعی از رسیدگی باشد که دادرسی به مفهوم اخّص محسوب شود.

رسیدگی به قرارهای عدم صلاحیت در دادگاه تجدید نظر استان و دیوان عالی کشور، خارج از نوبت خواهد بود. در هر صورت، جز در مواردی که خلاف آن مقرر شده باشد، جلسه خارج از نوبت نیز با رعایت تشریفات دادرسی انجام می شود و تفاوت آن با جلسه دادرسی عادی این است که وقت آن بدون در نظر گرفتن نوبت تعیین می شود.