تحلیل و بررسی جرم مح

از جرم هایی که در قوانین ایران وجود دارد این است جرمی بر علیه امنیت و آسایش مردم رخ دهد که در جامعه نیز ناامنی ایجاد کند .این جرم را محاربه می گویند. ریشه کلمه محاربه ، حرب است که در اساس به معنای گرفتن و سلب کردن است . در علوم فقی منظور از محاربه این است که کسی به روی مردم سلاح بکشد و قصد وی ترساندن آن ها باشد . فقها در این باره فتوا داده اند که هر کسی که به صورت آشکارا و به زور مال دیگران را بگیرد و مردم را اسیر کند این کار محاربه نامیده می شود .

در ماده 279 قانون مجازات اسلامی آمده است که کشیدن سلاح به قصد مال و یا جان و ناموس مردم برای ارعاب آن ها و یا به قصد ایجاد ناامنی محاربه است .

جرم محاربه

در ماده 279 قانون مجازات اسلامی درباره جرم محاربه بیان شده است و از جمله شرایط تحقق این جرم این است که باید باعث ایجاد شدن ناامنی در محیط شود . حال اگر به هر شکلی فرد نتواند این نتیجه را از محیط بگیرد دیگر این جرم محقق نمی شود . برای مثال شخصی که به قصد دزدی وارد مغازه ای می شود و با نشان دادن اسلحه خود اموال آن مغازه را می دزد این کار وی باعث ایجاد شدن ناامنی در محیط نمی شود و به صورت کلی کار وی جنبه عمومی نداشته است به همین خاطر هم جز محارب نبوده است و اما فرد به مجازات هایی مانند تهدید ، شروع کردن محاربه ، سرقت های مسلحانه و مواردی از این قبیل محکوم شود .

در ماده 279 هم چنین بیان شده است که هر زمانی که فردی با انگیزه و غرض شخصی به سمت افراد دیگری سلاح بکشد این کار وی جنبه عمومی ندارد و هم چنین فردی که به روی مردم اسلحه بکشد و اما به دلیل ناتوانی باعث از بین رفتن امنیت در محیط نشود نیز نمی تواند از مصادیق محاربه به شمار رود. زمانی که در این ماده صحبت از مردم می شود یعنی این جرم باید جنبه عمومی داشته باشد و کل افراد جامعه را درگیر خود کند.

در این ماده منظور از سلاح ابزارهایی است که در درگیری بین انسان ها استفاده می شود . از جمله این سلاح ها می توان به کمان ، شمشیر و یا سلاح هایی جدید که امروزه وجود دارند اشاره کرد . در این ماده از قانون منظور از کشیدن سلاح نمایش دادن آن در ملا عام است و نیازی نخواهد بود تا مجرم حتما از آن استفاده کند و با آن شلیک کند . همین که سلاح را در ملا عام بیرون آورد کفایت می کند . پس اگر شخصی اسلحه به دست وارد یک مجمع عمومی شود بدون این که از اسلحه استفاده کند و با شلیک کردن مردم را بترساند محاربه خواهد بود.

شرایط تحقق جرم محاربه

تا به حال بیان کردیم که از شرایط تحقق این جرم کشیدن سلاح است و اما نیاز است تا قصد خاص برای جان و ناموس نیز برای تحقق یافتن این جرم وجود داشته باشد . برای مثال کسی که تیر هوایی را در بین عموم مردم می زند را نمی توان محاربه نامید.

در مقابل این اگر فردی به قصد سرقت وارد مکانی شود و درنهایت نیز سلاح بکشد و امنیت مردم را به خطر بیندازد این باعث سلب شدن امنیت مردم خواهد شد این کار وری محاربه محسوب می شود . به بیان دیگر می توانیم بگوییم اگر فرد بداند و آگاه باشد این کار وی باعث به خطر افتادن امنیت مردم می شود همین علت باعث خواهد شد تا کار وی محاربه بیان شود .

مجازات جرم محاربه چیست ؟

در ماده 282 قانون مجازات اسلامی درباره مجازات جرم محاربه آمده است که مجازات این جرم عبارت است از : قطع کردن دست راست و پای چپ ، صلب ، اعدام و نفی بلد . منظور از نفی بلد همان تبعید کردن است و منظور از صلب در این مجازات ها همان به صلیب کشیدن است . البته این مجازات ها در  زمان قدیم وجود داشته است و امروزه از میان رفته است و قاضی هم این مجازات ها را تعیین نمی کند . متناسب با جرمی که فرد مرتکب شده است قاضی این مجازات ها را تعیین می کند .

تفاوت فساد در الارض و محاربه چیست ؟

در ماده 286 قانون در مورد جرم فاسد در الارض بیان شده است که هر کسی به صورت فراگیر جنایاتی را علیه تمامیت افراد ، جرم هایی بر علیه امنیت داخل و خارج از کشور ، نشر دادن اخبار کذب ، پخش کردن مواد سمی ، آتش زدن و خراب کردن ، تاسیس کردن مراکز فاسد و .. شود که باعث شود تا باعث خلل در نظم عمومی کشور شود و یا خسارت های زیادی را به جان و مال افراد وارد کند باعث می شود تا نظم عمومی شهر وو محیط و آسایش مردم در خطر بیفتد این ها همه مصادیق جرم فساد در الارض است و درنهایت نیز باعث می شود تا فرد مجازات شود . مجازات این جرم اعدام است .

این ماده از قانون مفهوم بسیار زیادی دارد و جرم ها و رفتارهای مجرمانه بسیار زیادی را دربرمی گیرد .اگر هر یک از مواردی که در این جرم بیان شد گستردگی نداشته باشند خودشان به تنهایی یک جرم محسوب می شوند و درنهایت نیز می توان به صورت مستقل آن ها را بررسی کرد و در قانون نیز برای آن ها مجازات های خاصی درنظرگرفته شده است .

برای مثال جرم ایجاد کردن مرکز های فساد نیز در ماده 639 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مورد بررسی قرار گرفته است . البته زمانی که این جرم ابعاد بسیار زیادی را فرا گیرد و افراد زیادی از این جرم زیان می بینند این جرم فساد در الارض نامیده می شود و مجازاتی که برای آن درنظرگرفته می شود نیز اعدام خواهد بود .

اگر بخواهیم تعریف این جرم را به گونه دیگری بیان کنیم باید بگوییم که جرم فساد فی الارض مجموعه ای از جرم هایی است که علیه امنیت و آسایش مردم رخ می دهد و می تواند به صورت گسترده اخلاق عمومی ، جرم های منافی عفت ، جرم های علیه اموال را دربربگیرد و نتیجه های بسیار زیادی را دارد که قانون برای آن ها درنظرگرفته است .