کلمه وکیل یک واژه ی عربی است و به فردی می گویند که کاری را برعهده وی قرار دهند. این واژه و مشتقات آن بسیار در قرآن مورد استفاده قرار گرفته است و همچنین یکی از اسامی خدا می باشد. کلمه توکل نیز که یکی از کلماتی است که به کار برده می شود جزو این خانواده به شمار می رود، زمانی که می گویند به خدا توکل کن یعنی خدا را وکیل کن. رابطه وکیل و موکل به صورت عقد وکالت می باشد، قانون مدنی در ماده656، وکالت را قراردادی به شمار می برد که بر اساس آن یکی از طرفین طرف دیگر را به منظور انجام امری به عنوان وکیل انتخاب می کند.
مسلماً آیین نامه های قانون مدنی در مورد وکالت، علاوه بر تعریف کلی ماده ذکر شده، حاضر به وکالت برای اعمال حقوقی (قرارداد یا اتباع) می باشد ولی در اینجا موضوع وکالت دعاوی است که به نظر می رسد نوعی مخصوص از قرارداد وکالت می باشد که مشمول اجرای عمل حقوقی نمی گردد و آیین نامه های خاص آن پیرو قرارداد وکیل و موکل، قانون آیین دادرسی مدنی، لایحه استقلال کانون وکلا، قانون وکالت، قانون دریافت پروانه وکالت دادگستری و قانون مدنی می باشد.
با این اوضاع می توان وکالت دادگستری را اینگونه توصیف کرد که به وکیل و یا نمایندگی گفته می شود که امور حقوقی از طرف افراد حقیقی و یا حقوقی در مراجع قضایی در حدود امور محوله به منظور مطالبه و دفاع از حقوق موکل از طریق افرادی که دارای وکالت از مراجع ذی صلاح هستند.
چیزی که باید به آن توجه کرد این است که تنها وکلای رسمی دادگستری این امکان را دارند که از سوی افراد حقوقی و حقیقی در مراجع قضایی اعلام وکالت نمایند. ماده33 قانون آیین دادرسی مدنی معین کرده که وکلا می بایست شرایطی را داشته باشند که بر اساس قانون در مورد وکالت در دادگاه برای آن ها تعیین شده است.
بنابر قانون وکالت مصوب 1315 و لایحه استقلال کانون وکلای مصوب 1333 و قانون کیفیت دریافت پروانه دادگستری مصوب 1376، وکیل در دعوی می بایست فردی باشد که دارای پروانه وکالت از مراجع ذی صلاح برای وکالت دعوی باشد.
بنابراین در دادگاه یا باید با شرافت باشد یا وکیل. همچنین وکیل هم می بایست صاحب پروانه وکالت دادگستری از کانون وکلا و یا مرکز مشاوران قوه قضاییه باشد. با این تعریف در صورتی که الف به ب وکالت رسمی در اقامه دعوی را واگذار نماید، فرد ب طرح دعوی و مداخله در امور قضایی موکل را ندارد مگر اینکه وکیل رسمی دادگستری باشد. هر چند فرد ب می تواند از سوی موکل برای وی وکیل دادگستری نایب کند.
روابط مالی وکیل دادگستری و موکل پیرو عقد فی مابین می باشد. ماده1 مقررات تعرفه حق الوکاله وکلای دادگستری مشخص می کند: «عقد حق الوکاله بر اساس ماده19 لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب 1333میان وکیل و موکل دارای اعتبار است. در مشخص کردن حق الوکاله اگر عقد در بین نباشد، در خصوص محکوم علیه، مالیات و سهم تعاون این تعرفه بااعتبار می باشد، در صورتی که عقد حق الوکاله پایین تر از مقدار تعرفه وکالتی باشد در خصوص مورد محکوم علبه مبلغ کمتر ملاک می باشد».
نکته ای که باید بدانید این است که هر نوع تظاهر به وکالت با مداخله در انجام وکالت بدون پروانه وکالت جرم می باشد و مجازات آن بر اساس ماده55 قانون وکالت از 1تا 6ماه حبس می باشد.
هم اکنون دو مرجع رسمی جهت صدور پروانه وکالت موجود می باشد، یکی از آن ها کانون وکلای دادگستری می باشد و یکی دیگر مرکز مشاوران قوه قضاییه که به وکلای ماده187 معروف است، بعد از قبولی وکیل در امتحان ورودی دوره کارآموزی وی آغاز می گردد. وکلای کانون وکلا در دوره کارآموزی تحت نظر وکیل سرپرست خود دارای حق وکالت در پرونده ها می باشند و بعد از به اتمام رسیدن کارآموزی با دادن امتحان جامع، نامه اختبار به شرط قبولی پروانه پایه یک برای آن ها صادر می گردد. ولی وکلای مرکز مشاوران در دوره کارآموزی حق قبول، وکالت در دعاوی را نخواهند داشت اما بعد از به اتمام رسیدن دوره و قبولی در امتحان پایانی پروانه وکالت پایه دو برای وی صادر می گردد. هر چند این وکلا بعد از گذشتن دو سال و قبول شدن در امتحان دیگر می توانند پروانه وکلات پایه یک را دریافت نمایند.
وکیل پایه یک دادگستری این امکان را دارد که بدون محدودیت در همه ی محاکم حقوقی و یا کیفری در سراسر کشور اعلام وکالت کند. ولی وکیل پایه دو دادگستری تنها این حق را دارد که در پرونده های کیفری که به جرایم تعزیری حبس کمتر از ده سال، شلاق و جزای نقدی و همینطور پرونده های مالی پایین تر از پنجاه میلیون تومان و خواسته های غیرمالی علاوه بیر اصل نکاح و طلاق و اثبات نسب و نفی نسب مداخله وکالت داشته باشد.
نکته ای که در این بین وجود دارد این است که وکلای دادگستری در دادگاه کل کشور این توانایی را دارند که از حقوق موکل خود دفاع نمایند اما تنها در شهری که پروانه آن را دارا می باشند می توانند دفتر وکالت تاسیس نمایند.
«در این هنگام که قصد دارم به شغل شریف وکالت دست پیدا کنم، به پروردگار متعال قسم یاد می کنم که همیشه قوانین و نظامات را مورد احترام قرار دهم و علاوه بر عدالت و احقاق حق منظوری نداشته باشم و بر خلاف شرافت قضاوت و وکالت اقدام و اظهاری نکنم و نسبت به افراد مقامات قضایی و اداری و همکاران و اصحاب دعوی و دیگر افراد، احترام را رعابت کرده و از اعمال نظریات سیاسی و خصوصی و کینه توزی و انتقام جویی پرهیز کرده و در امور فردی و کارهایی که از سوی اشخاص انجام می دهم راستی و درستی را طریقه خود قرار دهم و از حق دفاع کنم. شرافت من وثیقه این قسم می باشد که ذکر شده است و ذیل قسم نامه را امضا خواهم کرد.»
وکیل چک برگشتی و انواع چک یکی از با اهمیت ترین اسناد تجاری که در حقوق ایران مزیت های زیادی دارد و دارای حمایت های خاص قانونی است، چک می باشد و این سند تجاری در میان مردم خیلی رواج دارد و مورد استفاده قرار می گیرد و به خاطر استفاده زیاد آن با کمال […]
وکیل کیست؟ وکیل به کسی گفته می شود که به جای موکل، اقداماتی را که خود موکل توانایی انجام آن را دارد را برعهده می گیرد. در صورتی که وکالت با سند عادی و یا سند رسمی واگذار گردد، برای انجام امور اداری و یا انجام معاملات می توان استفاده کرد. ولی با وکالت تنظیمی […]
وکیل بین الملل کیست و چه وظایفی دارد؟ نخستین موضوعی که باید مورد بررسی قرار گیرد، معنی و مفهوم وکیل بین الملل می باشد. بسیاری از مردم فکر می کنن که وکیل بین الملل به یک حقوقدانی گفته می شود که اجازه وکالت در چند کشورجهان را دارد و یا به اصطلاح دیگر تصور می […]
بدون دیدگاه