انحصار وراثت

انحصار وراثت و شرایط آن

براساس قانون مدنی چنانچه کسی فوت شود،پس از فوت متوفی،اموال وی به وراث منتقل می شود ولی اگر وارث بخواهند سهم الارث خود را مطالبه کنند و در آن تصرف کنند ابتدا باید انحصار وراثت کنند.

برای تعیین حصر وراثت احتیاج به مدرکی است:

اصل گواهی فوت و کپی برابر اصل آن باید ارائه شود و فرم مخصوصی که توسط دادگستری در اختیار متقاضیان قرار می گیرد باید شامل اسامی وراث باشد که توسط 2 نفر از اشخاصی که وارث را می شناسند و باید در یکی از دفاتر اسناد رسمی امضا شود.

مورد بعدی مورد نیاز گواهی دارائی است،وراث باید پس از متوفی کلیه اموال منقول و غیر منقول او را به اداره دارائی حوزه محل سکونت خود ارائه دهند و رسید آن را دریافت نمایند و ضمیمه پرونده خود داشته باشند.برای ارائه مدارک به دادگاه کپی برابر اصل شده شناسنامه وراث نیز احتیاج است و در آخر متقاضی باید دادخواستی را جهت صدور گواهی انحصار وراث به دادگاه ارائه دهد.

مسائلی که در رابطه با ارث باید بدانید:

ارث شامل حقوق مالی و اقتصادی است که زنان در مواقعی از مرد کمتر یا حتی نصف او بهره می برد و این مسئله نیز نمی تواند دلیلی جز اینکه مرد خرج و مخارج زندگی را بر عهده دارد داشته باشد.

گاهی نیز ممکن است که زن به صورت مساوی و یا در جاهایی بیشتر از مرد نیز ارث ببرد.از این نوشته سعی می کنیم در رابطه با حصر و وراثت نیز آگاهی لازم را ارائه دهیم.

گواهی حصر وراثت به موجب دادخواستی که به شورای حل اختلاف ارائه می شود صادر می شود.دادگاه پس از ملاحظه اسناد و مدارک مربوط ،درخواست متقاضی با هزینه خود او یک نوبت در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار یا محلی آگهی می کند.

وقتی که یک ماه از نشر آگهی می گذرد،در صورتی که کسی به آن اعترافی نداشته باشد.گواهی انحصار ورثه بدون تشکیل جلسه و دعوت از وراث صادر می شود.وقتی اگر اعتراف به آن وارد شود.شورا جلسه ای را جهت رسیدگی تعیین می نماید و به متقاضی و معترض ابلاغ می نماید و پس از رسیدگی آن حکم صادر می شود که قابل تجدید نظر می باشد.

اگر مردی به گواهی صادر شده اعتراض داشته باشد می تواند آن را اعلام کند به عنوان مثال اگر یکی از ورثه اعتراض داشته باشد که به عنوان مثال نامش قید نشده است و یا اگر کسی که موصاله است (یعنی فردی که وصیت به نفع او انجام شده است)یکی از اعتراض کنندگان به گواهی انحصار ورثه باشد می تواند اعتراض خود را اعلام کند و افراد که می توانند به گواهی انحصار ورثه اعتراض کنند.دادستان  یا رئیس حوزه قضایی و یا اشخاص ذینفع می باشند.

نکات مهم در رابطه با انحصار وراثت:

1-در صورتی که برای محجور قیم مشخص نشده باشد دادستان می تواند به درخواست گواهی اعتراض نماید.

2-در صورتی که بهای ترکه بیش از 10 میلیون ریال نباشد احتیاج به آگهی نیست و در این حالت دادگاه با مستندات تصمیم می گیرد.

3-در مورد وراث روستایی در صورتی که بهای ترکه بیش از 10 میلیون ریال باشد،آگهی یک بار و در یک روز در معابر عمومی روستا و اماکن عمومی آگهی می شود و احتیاجی به آگهی در جراید نمی باشد.

4-در صورتی که متقاضی نام یک یا چند وارث را ذکر نکند عمل وی در حکم کلاه برداری می باشد و با شکایت قابل تعقیب و مجازات خواهد بود

مالیات بر ارث چگونه است؟

قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم در رابطه با مالیات بر ارث قوانینی را در سال گذشته به تصویب رسانده است.متن این قانون احکامی دشوار دارد به طوری که تحولاتی را در نظام مالیاتی کشور ایجاد کرده است.مالیت بر ارث به 2 دسته تقسیم می شود:مالیات بر ترکه و مالیات بر ارث با معنای خاص.

مالیات بر ترکه را سرمایه ای گویند که از متوقفی بجا  می ماند چه به او به ارث برسد چه نرسد،این مالیات به دارایی که به ارث برسد تعلق دارد که هر یک از وراث باید مالیات بر ارزش افزوده آن را بپردازند.

نحوه محاسبه مالیات بر ارث چگونه است؟

مهمترین سوال در این زمینه این است که مالیات بر ارث چند درصد می باشد و یا نرخ محاسبه آن به چه صورت است؟در قانون امروز مالیات بر ارث طبق میزان ترکه متفاوت می باشد. همچنین مالیات بر ارث از امر نسبیت وارث با متوفی تبعیت می کند هرچه نسبیت نزدیکتر باشد مالیات بر ارث نیز کمتر می باشد و بالعکس در قانون ترکه ها ارزش گذاری می شوند پس سهم هر وراث مشخص می گردد و طبق جدول میزان مالیات بر ارث آنها تعیین می شود و پرداخت می شود.پس از پرداخت مالیات امکان انتقال ترکه به ورثه فراهم می شود.در حال حاضر باید کل مالیات بر ارث پرداخت شود و این کاستی برای بعضی از افراد مشکلاتی را فراهم می کند که باعث می شود توانایی پرداخت کامل آن را داشته باشند و بخشی از مالیات را پرداخت می کنند و بخشی از ترکه را دریافت می کنند.

طبق ماده 19 قانون مالیات های مستقیم –اموال مشمول مالیات شامل ماترک متوفی می باشد که می تواند در داخل ایران و یا خارج از ایران باشد اعم از اموال منقول و غیر منقول ،همه مطالبات قابل وصول و حقوق مالی پس از کسر هزینه های کفن و دفن در حدود واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی.

اگر متوفی به وارث خود بدهی داشته باشد در حالی که از لحاظ قانونی مستند باشد و اصالت آن مورد تائید باشد.می تواند از ماترک شخص کسر گردد.در مورد مهریه و نفقه تائید هیئت مذکور لازم نیست.

چنانچه وراث هزینه لازم برای پرداخت امور مربوط به متوفی را نداشته باشند می توانندجهت برداشت وجه نقدی از بانک:پس از احراز هویت شدن کامل حداکثر تا مبلغ 10 میلیون ریال را به صورت علی الحساب بدون ارائه گواهی که نشان دهد واریز مالیات بر ارث صورت گرفته است پرداخت نماید.

ماده 20 قانون مالیات های مستقیم ،نرخ مالیات بر ارث نسبت به سهم الارث وارث به شرح زیر می باشد:

اگر یکی از وراث هم در قید حیات باشد.قانون باعث می شوند تا طبقات دیگر ارث نبرند.وارثی به آنها تعلق نپذیرد.وراث طبقه دوم و سوم  مشمول معافیت نیستند.البته نرخ های مالیات متصاعدی می باشند و هر ورثه فقط می تواند از یک معافیت استفاده کند.

اموالی که با وصیت به وراث تعلق می گیرد زمانی مشمول مالیات می شود که وصیت با فوت فرد قطعی شده باشد.

البته هر شخصی تنها می تواند یک سوم اموال خود را به موجب وصیت نامه عادی یا رسمی به شخص دیگری انتقال دهد.اگر بیش از ثلث اموال توسط متوفی مورد وصیت قرار گیرد باید وارث وصیت نامه مزبور را تائید کنند و حکم تائید کنند و حکم تنفیذ از سوی دادگاه صادر شود.

زمان لازم برای صدور گواهی انحصار وراثت چه مدت می باشد؟

ارزش ماترک متوفی میزان مشخصی دارد که زمانی که ارزش آن کمتر از یک حد مشخص باشد.شورای حل اختلاف بدون انتشار آگهی و دعوت از ورثه ،می تواند با توجه به اسناد مدارک ارائه شده گواهی انحصار وراثت را صادر کند.اگر شخص در روستا و یا شهر زندگی کند.آگهی لازم به مدت 1 ماه داده می شود و اگر اعتراض صورت نگیرد مراحل انحصار وراثت انجام می شود.

ولی اگر اعتراضی صورت گیرد و مثلا شخصی اعلام کند که وصیت نامه ای از متوفی موجود است و یا یک یا چندین تن از افراد ادعای ارث کنند .شورای حل اختلاف در صورت صلاحیت می تواند رسیدگی کند و حکم مقتضی را صادر کند و اگر شورای حل اخلاف صلاحیت رسیدگی را نداشته باشد موضوع با اعتراض در دادگاه بررسی خواهد شد.

می توان بدون همکاری ورثه درخواست گواهی انحصار وراثت را صادر کرد؟

قابل ذکر است که اگر هر ذی نفع دیگری وجود داشته باشد می تواند بدون همکاری ورثه در خواست صدور گواهی انحصار وراث کند.پس اگر نام یک یا چند تن از ورثه ذکر نشده باشد.این افراد می توانند درخواست صدور گواهی انحصار وراثت را بدهند شهادت دروغ در این زمینه از طرف قانونگذار جرم محسوب می شود.

طبق قانون تصدیق وراثت:هرگاه معلوم شود که مستدعی تصدیق با علم به عدم وراثت خود تحصیل تصدیق وراثت نموده یا با علم به جود وارثی غیر از خود،تحصیل تصدیق بر خلاف حقیقت کرده است،کلاهبردار محسوب و علاوه بر ادای خسارت به مجازاتی که به موجب قانون برای این جرم مقرراست محکوم خواهد شد.