تشویش اذهان عمومی چی

با وقوع انقلاب اسلامی ایران دولت تصمیم گرفت تا قوانین جدید بسیار زیادی را وارد قانون اساسی این کشور کند . قانون مربوط به تشویش اذهان عمومی نیز در سال 1370 به تصویب رسیده است و جز جرم های سیاسی محسوب می شود . بر طبق این قانون اگر شخصی نوشته ای را منتشر کند که برخلاف یکی از مسئولان نظام باشد مجرم مرتکب تشویش اذهان عمومی شده است و قانون برای وی مجازات هایی را درنظرگرفته است .

تشویش اذهان عمومی چیست ؟

در قانون اساسی برای همه شهروندان از جمله حقوقی که قرارداده شده است تشویش اذهان عمومی بوده است و اما البته در قوانین مجازات اسلامی قوانینی هم وجود دارد که می توان گفت تا حدودی این حق را برای شهروندان نقض می کند  . البته این نیز امکان دارد تا همه آن چه برای آزادی بیان مطرح می شود از نظر قانونی پذیرفته نباشد و البته جرم انگاری مبحث و رفتارهایی که می تواند عملکرد نهاد های دولتی و مقامات دولتی را بهتر کند می تواند باعث ترساندن منتقدان شود و هم چنین از شفاف سازی عملکردها نیز جلوگیری کند .

در سال های اخیر مجازات های بسیار زیادی برای کسانی درنظرگرفته شده است که انتقادهایی را به نهادهای دولتی و یا حکومتی داشته اند و برای آن ها جرم تشویش اذهان عمومی درنظرگرفته شده است . همین ها باعث شده است مجامع بین المللی در این زمینه سخت گیری های زیادی را به دولت بکنند . از طرف دیگر این امکان نیز وجود دارد که در چنین قوانینی تصمیمات سلیقه ای گرفته شود که همین باعث می شود تا این قوانین برای همه به صورت یکسان اجرا نشود و درنهایت نیز شهروندان تصور کنند که با بی عدالتی رو به رو شده اند .

برای این که هر جرمی احراز شود ابتدا باید سونیت آن جرم احراز شود یعنی باید کسی که جرم را مرتکب شده است این قصد را داشته باشد تا فعل جرم را نیز انجام دهد البته در این میان برای این که بعضی از جرک ها تحقق پیدا کند لازم است تا برای جرم سونیت و یا نیت خاص و معینی برای انجام دادن جرم وجود داشته باشد . برای مثال در جرم قتل اگر فرد تنها قصد داشته است تا به وی ضربه ای وارد شود و اما شخص مقابل به خاطر همان ضربه جان خود را از دست بدهد و البته این موضوع هم مشخص باشد که این ضربه به ندرت باعث فوت فرد شود باید این موضوع که فرد حتما قصد داشته است که جان فرد را بگیرد و این قتل عمدی بوده است یا خیر احراز شود .

در چه جرم هایی تشویش اذهان عمومی وجود دارد؟

تنها برای بعضی از جرم ها لازم است تا ثابت شود که پشت آن سونیت خاصی وجود داشته است یا خیر و بسیاری از جرم های دیگر وجود دارند که تنها به صرف این که انجام شده اند صورت می گیرند . برای مثال در جرم هایی مانند گرفتن جان کسی در قتل و یا دزدین مال کسی در سرقت از مواردی است که حتما باید سونیت خاص آن ها احراز شود . در قانون تعزیرات یکی از مواردی که وجود دارد و نیاز به سونیت خاص دارد تشویش اذهان عمومی است . این جرم از آن دسته از جرم هایی است که فرد حتما باید قصد تشویش اذهان عمومی را داشته باشد . این دسته از جرم ها را در ادامه معرفی می کنیم :

تهدید کردن به بمب گذاری

در ماده 511 قانون تعزیرات آمده است که هر شخصی برای این که امنیت کشور را زیر سوال ببرد و به تشویش اذهان عمومی بپردازد تهدید به بمب گذاری در کشتی ، هواپیما و یا هر وسیله نقلیه عمومی دیگر کند مرتکب جرم تشویش اذهان عمومی شده است . ادعای بمب گذاری نیز در همین ماده بیان شده است. منظور از ادعای بمب گذاری این است که فرد به دروغ بیان کند که در وسیله نقلیه عمومی بمب گذاری کرده است و با این کار تنها مردم را بترساند. همه وسایل نقلیه عمومی می توانند در این جرم مورد هدف قرار بگیرند تا به این طریق در مردم ترش و وحشت ایجاد کنند .

نشر خبرهای کذب

در قوانین مجازات اسلامی بیان شده است که انتشار دادن مطالبی که واقعیت ندارند و تنها به قصد تشویش اذهان عمومی انتشار می یابند و یا با همین هدف مطالبی خلاف واقع به مقامات دولتی نسبت داده شود این موارد همگی نشر اکاذیب خواهد بود .

در سال های اخیر قانون جرم سیاسی تصویب شده است و همین ها باعث شده است تا تغییرات زیادی در جرم انگاری های ممنوعیت و محکومیت های حاصله به دست آید . در این قوانین آمده است آن دسته از جرم های خاصی که انگیزه آن ها اصلاح کردن در امور کشور بوده است و علیه سیاست های داخلی و خارجی کشور صورت می گیرند جرم سیاسی اند . البته در این نوع از جرم ها مرتکب این قصد را ندارد تا به اصل نظام خدشه وارد کند.

در این قانون امتیاز و تخفیفاتی برای مجرمان سیاسی بیان شده است . از جمله ان ها این است که محل نگه داری آن ها جداگانه است ، لباسی که می پوشند مانند لباس متحد بین زندانیان دیگر نیست ، مجرمان سیاسی غیر قابل استرداد هستند، در انفرادی بازداشت نمی شود مگر در موارد بسیار خاص هم انفرادی آن ها نهایتا می تواند پانزده روز باشد ، این افراد می توانند با بستگاه نزدیک خود ملاقات کنند و با آن ها مکاتبه داشته باشند ، می توانند به کتاب های زیادی دسترسی داشته باشند ، هم چنین امکان دسترسی آن ها به رادیو و تلویزیون هم وجود دارد.

جرم هایی که در تعزیرات آمده اند و قصد آن ها همگی تشویش اذهان عمومی بوده است در قوانین مربوط به جرائم سیاسی به شکل دیگری نام برده شده اند . قوانین که برای جرم های سیاسی بیان شده است دو جرم نشر اکاذیب و تهدید کردن به بمب گذاری را در خود تعریف نکرده است . این قوانین نشان می دهد که اگر نشراکاذیب تنها به خاطر اصلاح در امور کشور صورت گیرد و انگیزه دیگری به دنبال آن نباشد تخفیفاتی شامل آن ها خواهد شد . و اما تهدید به بمب گذاری حتی اگر به این دلیل باشد که در امور کشور اصلاحی صورت گیرد باز هم به این دلیل که امنیت جامعه را زیر سوال می برد و به خطر می اندازد در مجازات آن ها هیچ تخفیفی وجود ندارد.